Πιθανότητες, εναλλακτικά σενάρια και γεωπολιτικές σταθερές

 Ένα σενάριο των επόμενων ολίγων ετών
για την Ελλάδα, χωρίς εμάς

 Φοίβος Αποστολόπουλος

Πολιτικός  Επιστήμων-Διεθνολόγος

            Η κρίση χρηματοπιστωτικών αξιών της Ε.Ε. αλλά και του λεγόμενου Δυτικού Κόσμου βαίνει επιδεινούμενη, και μετατρέπεται σε κρίση πολιτιστικών αξιών και πολιτικών συστημάτων. Ταυτοχρόνως η Ε.Ε. έχει χάσει πλήρως την όποια νομιμοποίηση της στα μάτια τουλάχιστον των κοινωνιών της Μεσογείου, καθώς το πρόσωπο που παρουσιάζει στα δύσκολα είναι στυγνά αριθμολαγνικό, χωρίς ίχνος πολιτικού σχεδιασμού ή κοινωνικού οράματος, και απόλυτα ετεροβαρές υπέρ του Βορά. Επιπλέον οι πολιτικές ηγεσίες του Βορά εκπέμπουν μια αποικιοκρατική ωμότητα, η οποία γυρίζει μνήμες στον 19^ο αιώνα και τα επακόλουθα των πολιτικών εκείνων.  Την ίδια στιγμή η παλιά υπερδύναμη Η.Π.Α. αναγκάζεται, για να επιβιώσει, να ακολουθήσει μια πολιτική επιλεκτικής αποδέσμευσης (selective disengagement) από την Ευρώπη, και από την λεκάνη της Μεσογείου, η Ρωσία (μετά την καταστροφική περίοδο Γιέλτσιν και την ανοικοδόμηση ισχύος επί Πούτιν) επαναπροσδιορίζει την ζώνη επιρροής της αφενός στη λεγόμενη «εγγύς ζώνη» της, αφετέρου δε στην ευρύτερη γεωπολιτική σκηνή, ενώ η Κίνα αλλά και μια σειρά μικροτέρων παικτών (Βραζιλία, Ιαπωνία, Αυστραλία) βλέπουν το πεδίο ελιγμών τους να αυξάνει σημαντικά. Εκ των πραγμάτων βρισκόμαστε σε μια εποχή όπου όλοι μιλούν με όλους! Η συνισταμένη όλων είναι η ανάδυση μιας νέας ιεραρχίας ισχύος στον κόσμο, μέσα από έναν πιστωτικό-οικονομικό-τεχνολογικό και πολιτιστικό πόλεμο, που διεξάγεται τα τελευταία τρία χρόνια.[1]   

            Το διακύβευμα του πολέμου αυτού είναι διττό και εξόχως απλό. Πρώτον, καθαυτή η νέα ιεραρχία ισχύος σε πλανητική κλίμακα. Δεύτερον, η διαμόρφωση του νέου παγκοσμίου συστήματος επί τη βάση των νέων συσχετισμών ισχύος, και συνεπώς οι πιθανότητες εκάστου κύριου παίκτη να ευνοήσει την μακροπρόθεσμη ανάπτυξη των διαστάσεων της ισχύος του, τόσο απόλυτα όσο και συγκριτικά. Την τελευταία φορά που αυτό έγινε  ήταν το 1947-1950 με την παγίωση αφενός δύο παγκοσμίων συνασπισμών (ΝΑΤΟ- Σύμφωνο Βαρσοβίας), και αφετέρου δύο οικονομικό-πιστωτικών  συστημάτων (Μπρέττον Γούντς- Κομεκόν).  Αυτή την φορά δεν είναι δύο οι ισχυροί δρώντες πέριξ των οποίων θα στοιχηθούν οι υπόλοιποι.[2] Το σύστημα τείνει να γίνει πολύ-πολικό με τελικά τρεις ή πέντε κύριους δρώντες. Σε μία τέτοια περίπτωση όχι απλώς όλοι μιλούν με όλους, αλλά στο τέλος η νέα ισορροπία ισχύος θα δημιουργήσει ένα πιο ασταθές παγκόσμιο οικοδόμημα. Τα πενταπολικά συστήματα είναι πιο επιρρεπή στην συστημική αποδιοργάνωση και την ενδόρυξη, όπως μαρτυρά η ιστορία.[3] 

            Στην περίπτωση της Ε.Ε. το κύριο δίπολο είναι πλέον ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός  Γερμανίας- Η.Π.Α. Μπορεί μεν οι τελευταίες να απαγκιστρώνονται από την Ευρώπη, αυτό δεν σημαίνει ότι φεύγουν όμως. Κάθε άλλο! Θα ήταν τουλάχιστον ηλίθιοι να αφήσουν οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα να κυριαρχήσει στην Ευρώπη, καθώς αυτό αναπότρεπτα θα οδηγούσε σε δραστική αύξηση του στρατηγικού κόστους (με την τεχνική έννοια του όρου) των Η.Π.Α. μακροπρόθεσμα. Όμως οι Η.Π.Α. δεν έχουν την πολυτέλεια να παραμείνουν στην Ευρώπη όπως παλιά, ενώ και το Ην. Βασίλειο δεν έχει την γεωπολιτική βαρύτητα που θα επιτρέψει  την μετάθεση ρόλου των Η.Π.Α. σε αυτό. Επιπλέον το πάλαι ποτέ «ατλαντικό μπλοκ» με Ην. Βασίλειο, Ολλανδία, Δανία και Βέλγιο έχει ουσιαστικά διαλυθεί. Η Ολλανδία τρέχει πίσω από την Γερμανία, η Δανία το ίδιο. Το πρόβλημα πλέον είναι ότι το ΝΑΤΟ όπως διαμορφώνεται η κατάσταση, και παρά τις διάφορες διαβεβαιώσεις που ακούγονται πανταχόθεν, έχει αρχίσει να καταρρέει. Μετετράπη από αμυντικός συνασπισμός σε οργανισμό ασφαλείας (security organization) με την τροποποίηση της συνθήκης στην Ουάσιγκτον, και με την εξέλιξη των πραγμάτων θα καταντήσει φόρουμ (δηλαδή πολύ μπλα μπλα) ασφαλείας. Κακέκτυπο των Ηνωμένων Εθνών. Οι  δε επιεικώς ηλίθιες πρωτοβουλίες των Βρετανών και Γάλλων στην Μεσογειακή ζώνη της Αφρικής, έχουν παντελώς αποσταθεροποιήσει τον ρόλο του ΝΑΤΟ.[4] Το να χρησιμοποιείς στρατιωτική ισχύ, χωρίς να υπάρχει πρότερη ενημέρωση του οργανισμού (οι ειδικές δυνάμεις των δυο χωρών δρούσαν ήδη εντός της Λιβύης πριν την απόφαση του ΝΑΤΟ), και χωρίς σχέδιο ασφαλείας μετά (δολοφονία πρέσβη Η.Π.Α.), όχι μόνο υποβίβασε πολιτικά το ΝΑΤΟ (εκτός και αν αυτό επιδίωκαν), αλλά δημιούργησε προϋποθέσεις διπλωματικού υπερκερασμού του ως αναχρονισμού μεσοπρόθεσμα. Ουσιαστικά, και αναφορικά με το αντικείμενο του άρθρου, το ΝΑΤΟ έχασε έδαφος στην πολιτική του βαρύτητα ένδο-ευρωπαϊκά, με ότι αυτό θα συνεπάγεται στο ευρύτερο γεωπολιτικό παίγνιο. Πολλώ δε μάλλον όταν οι ισλαμιστικές ριζοσπαστικές οργανώσεις εδραιωθούν επαρκώς στις κυβερνήσεις των χωρών που τους παρεδώθησαν από το ΝΑΤΟ! 

Οι στρατηγικές επιδιώξεις των ανταγωνιστών.

            Όσον αφορά τις Η.Π.Α. όπως ήδη εγράφη, αποτελεί αδήριτη ανάγκη η επιλεκτική αποδέσμευση από διάφορα σημεία τριβής της ισχύος των στον πλανήτη. Ειδικότερα η Ευρώπη αλλά και η Μ. Ανατολή αποτελούν σημεία τριβής στα οποία οι Η.Π.Α. δεν μπορούν (εάν θέλουν να εφαρμόσουν δόγμα οικονομίας δυνάμεων) να συνεχίσουν να παρίστανται μαζικά. Το κόστος είναι πολύ μεγαλύτερο του όποιου οφέλους.  Ήδη από το 1996 διανοητές που ανήκαν στο ρεπουμπλικανικό χώρο-και δη στον νεοσυντηρητικό- ανέλυαν την πτώση της αυτοκρατορίας των Η.Π.Α. και τους τρόπους απομειώσεως της ισχύος των, προτείνοντας την επιλεκτική αποδέσμευση ως μέσο διαχειρίσεως της πτώσεως προκειμένου να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή οικονομία δυνάμεων με παράλληλη γλυκιά πτώση (graceful degradation)της επιρροής των Η.Π.Α. Αυτή η πολιτική έγινε αδυσώπητη πραγματικότητα εξαιτίας των κοντόφθαλμων πολιτικών και πολέμων επί Μπους του νεοτέρου (που έκανε ακριβώς το αντίθετο), και κορυφώθηκαν με την παντελώς ηλίθια διαχείριση της οικονομίας τους που επέτρεψε σε ένα συνονθύλευμα άπληστων γιάπηδων να καταστρέψει τις βάσεις μεγάλου μέρους της πραγματικής οικονομίας.[5]  

            Ταυτόχρονα με την οικονομική τελικά πτώση των Η.Π.Α. (η οποία είναι ουσιώδης διότι οι διαστάσεις ισχύος των Η.Π.Α. χτίστηκαν γύρω από την ρευστότητα και την πίστωση ιδίως μετά το 1975), άρχισε η οικονομική (η οποία ακόμη δεν είναι πιστωτική, και αυτό φοβίζει κυρίως τις Η.Π.Α.) άνοδος της Κίνας με ιλιγγιώδεις ρυθμούς (9,7% μεσοσταθμικά επί 15 συναπτά έτη!). Η άνοδος αυτή έχει πλέον αρχίσει να μετουσιώνεται σε τεχνολογική ικανότητα υψηλού βαθμού, στοχεύοντας μεθοδευμένα και σταθερά στην υπερκέραση των Η.Π.Α. εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος. Τα γραπτά των Κινέζων στρατηγικών αναλυτών (όσα έχουν μεταφραστεί), είναι εξόχως χρήσιμα. Υπάρχει αρκετό βάθος, ικανό εύρος και μεγάλο ύψος (αναλυτικές διαστάσεις) στην ανάλυση τους. Την ίδια χρονική στιγμή η Ε.Ε. έτεινε να παράγει πλεονάσματα πιστοληπτικής ικανότητας. Αυτά ήταν μεν χρήσιμα για την χρηματοδότηση του ομοσπονδιακού χρέους των Η.Π.Α., αλλά ταυτόχρονα δημιουργούσαν και στρατηγικό πρόβλημα καθώς συγκεντρώνονταν στα χέρια κυρίως ενός γκρουπ βορείων χωρών, με επικεφαλής την Γερμανία.[6] Αυτό σήμαινε ότι αργά αλλά σταθερά οι Η.Π.Α. θα εξαρτώνταν από την καλή διάθεση της Γερμανίας και της Κίνας. Ανεπίτρεπτη στρατηγική θέση! Η λύση που επελέγη ήταν η (τουλάχιστον στο αρχικό σχέδιο) αναδιάταξη της Ε.Ε. με την μέθοδο του δούρειου ίππου. Η παράμετρος Κίνα  ήταν εξαιρετικά ισχυρή και εσωτερικά ελεγχόμενη για να προσπαθήσουν να την εγκλωβίσουν. Η εσωτερική της διάσπαση απέτυχε (Ουιγούροι, Τιεν αν Μεν), η οικονομική της ισχύς (που μπορεί κάποτε να μετατραπεί σε πιστωτική) ήταν ξέφρενη, και σε στρατιωτικό επίπεδο τα πυρηνικά αποκλείουν άλλες σκέψεις. Μόνη οδός ο προοδευτικός στραγγαλισμός μέσω των ενεργειακών οδών, και η πιθανότητα εσωτερικής αποσάθρωσης μέσω αλλαγής ηγεσίας. Όμως και τα δυο αυτά απαιτούν χρόνο, ενώ η πτώση της ισχύος των Η.Π.Α. ήταν άμεση. Συνεπώς η στρατηγική επιλογή ήταν η Ευρώπη, και η μέθοδος που ήδη αναφέρθηκε. Επιπλέον δε, υπήρχε η πιθανότητα ακόμη και εάν το σχέδιο αποτύχει μερικώς, να επιτευχθεί μια έστω πρόσκαιρη ταλάντευση του ΕΥΡΩ η οποία για λίγο χρόνο θα χρηματοδοτούσε με χαμηλά επιτόκια  το χρέος των Η.Π.Α.[7] 

            Η τελική στρατηγική επιλογή των Η.Π.Α. είναι η επικέντρωση στην περιοχή του Ειρηνικού και στην Αφρική (εμπόριο, ρευστότητα, φθηνές πρώτες ύλες, αναδυόμενη αγορά), εξ’ ου και η δημιουργία Αφρικανικής Διοίκησης (AFRICOM) προ σχεδόν πέντε ετών. Παράλληλα θέλουν να ελέγξουν στον μέγιστο δυνατό βαθμό την εξέλιξη της Ε.Ε., ενώ πλέον με την τροπή που πήραν τα πράγματα στην Ε.Ε. θα πρέπει να αναθεωρήσουν την οπτική τους έναντι της Ρωσίας.[8]

            Η στρατηγική επιδίωξη της Γερμανίας είναι επίσης πλέον προφανέστατη.

Με την «Συμφωνία της Βαλτικής»  οι Η.Π.Α. έδωσαν στην επαν-ενωμένη Γερμανία πρωταγωνιστικό οικονομικό και πολιτικό ρόλο στην τότε Ε.Ο.Κ., ο οποίος περιοριζόταν από την γεωπολιτική επικυριαρχία των Η.Π.Α. Αυτή η τελευταία εξηγεί και την- ειδάλλως παράλογη-σπουδή της Ε.Ο.Κ. και μετέπειτα Ε.Ε. να κυνηγά από πίσω την επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ρωσικά σύνορα, εγκολπώνοντας όλα τα κράτη στα οποία επεκτεινόταν το ΝΑΤΟ χωρίς να έχει (η Ε.Ε.) την απαιτούμενη εσωτερική συνοχή και μηχανισμούς για να αντέξει μια τέτοια επέκταση. Ήταν η περίφημη συζήτηση για εμβάθυνση ή επέκταση τότε. Ο γράφων σπούδαζε τότε στο Ην. Βασίλειο και θυμάται το «ιερό μένος» με το οποίο οι Βρετανοί επεδίωκαν την επέκταση της Ε.Ε., αφενός διότι την ήθελαν οι Η.Π.Α., αφετέρου διότι ήλπιζαν ότι έτσι θα καταστραφεί η Ε.Ε. ως προοπτική. Και είχαν δίκαιο. Όντως τότε καταστράφηκε η οποιαδήποτε προοπτική η Ε.Ε. να υπάρξει πραγματικά. Όμως, ως συνήθως τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, έχασαν το δάσος. Την Γερμανία. Κάποτε ο Α’ ΓΕΕΘΑ των Βρετανών λόρδος Ίσμέϋ είχε πει ότι «το ΝΑΤΟ χρειάζεται για να κρατά τους Ρώσους έξω, τους Αμερικανούς μέσα και τους Γερμανούς κάτω». Το τελευταίο επεδίωξαν και οι Γάλλοι με την δημιουργία της Ε.Κ.Α.Χ. (προπάτορα της Ε.Ο.Κ.) το 1955. Αναγκαία και ικανή συνθήκη για να ελεγχθεί ο γερμανικός επεκτατισμός ήταν η ύπαρξη ενός πόλου ισοδυνάμου εντός της Ευρώπης, ή η ύπαρξη κατά πολύ υπέρτερης δυνάμεως εκτός Ευρώπης. Εκ των πραγμάτων η δεύτερη συνθήκη ίσχυε: οι Η.Π.Α.. Πλην όμως η ισχύς των Η.Π.Α. στηριζόταν πλέον στην πίστωση από την Κίνα και την Γερμανία!  Οπότε έγινε ορατό ότι η συνθήκη εξέλιπε, καθώς η μόνη άλλη λύση ήταν η συνάθροιση της Μεσογειακής ζώνης συν Ην. Βασίλειο, η οποία μέχρι εκείνη την στιγμή (2002-2004) δεν υπήρχε. Η Ρωσία δεν ήθελαν να γίνει μέρος της Ε.Ε. (τεράστια σε ισχύ και όγκο, και η πιθανότητα φάνταζε γεωπολιτικός εφιάλτης για τις Η.Π.Α. ελέω Μακίντερ). Το αποτέλεσμα ήταν η εν τοις πράγμασι έλλειψη αντιβάρου για την Γερμανία. Οι ερασιτεχνικοί χειρισμοί των νέο-συντηρητικών και η κατασπατάληση της ισχύος των Η.Π.Α. με την παράλληλη σχεδόν χρεοκοπία κατέστησαν το υπαρκτό πρόβλημα στρατηγική ευκαιρία.

Η Γερμανία ξεκίνησε δυο παγκοσμίους πολέμους ακριβώς επειδή προσπάθησε βιαίως να δημιουργήσει την στρατηγική ευκαιρία κυριαρχίας επί της Ευρώπης και του εγγύς περιβάλλοντος προς ανατολάς και νότο. Αυτή την φορά η ευκαιρία παρεδόθη στο πιάτο!  Αναφέρεται από άτομα που ήταν παρόντα στην σκηνή, ότι κατά τις τελευταίες ημέρες του στο καταφύγιο της καγκελαρίας του τρίτου ράιχ, ο παράφρων Χίτλερ είχε πει ότι απέτυχε μεν αυτός με τα όπλα, αλλά τελικά η Ευρώπη θα κατακτηθεί από την Γερμανία με τα λεφτά. Οι παριστάμενοι- γνωρίζοντας ότι η Γερμανία ήταν καταστραμμένη και κατακτημένη-το εξέλαβαν ως σημάδι οξείας παράνοιας. Προφανώς κάποιοι αγγλοσάξονες δεν διάβασαν ιστορία.

Τι είδε λοιπόν η Γερμανία; Την προσπάθεια των Η.Π.Α. μέσω του δούρειου ίππου (που τελικά απέβη καταστροφική για τον ίππο), την αντικειμενική κατάρρευση ισχύος των Η.Π.Α., την ανυπαρξία έτοιμου αντίπαλου πόλου στην Ευρώπη και την ραγδαία άνοδο της Κίνας (αντιπάλου εκ θέσεως των Η.Π.Α.). Δηλαδή στρατηγικό κενό και ιστορική ευκαιρία μαζί. Εάν διαβάσει κάποιος προσεκτικά τα γραπτά που παρήξαν διαφορές δεξαμενές σκέψεως στην Γερμανία από το 1994 έως και το 2011, διαπιστώνει ότι ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθετήσεως υπήρχε συνολική αποτίμηση μιας νέας στρατηγικής πραγματικότητας τόσο εντός Ε.Ε., όσο και ευρύτερα γεωπολιτικά η οποία ευνοούσε έναν νέο, πολύ πιο ενεργητικό ρόλο της χώρας. Εξ’ ου και η απαίτηση για μόνιμη θέση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε. Τα γεγονότα στην διάλυση της πρώην Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαυΐας  ήταν το καμπανάκι-ή μάλλον καμπάνα- που πολλοί  αγνόησαν. Οι χειρισμοί των νέο-συντηρητικών παγίωσαν το στρατηγικό κενό και έκαναν την ευκαιρία πολύ ελκυστική για να αγνοηθεί. Ο δούρειος ίππος ήταν η τέλεια ευκαιρία πολιτικά και διπλωματικά. Παραδειγματική εξόντωση, ταυτόχρονη παγίωση ηγεμονικής ισχύος θεσμικά στην Ευρώπη, πλήρης χειραγώγηση του μόνου πιθανού εσωτερικού ευρωπαϊκά αντιπάλου πόλου ισχύος, ΚΑΙ τζάμπα λόγω τοκογλυφικών επιτοκίων. Καλύτερα δεν γίνεται! Αναχρηματοδοτούσε και το χρέος της εις βάρος του μόνου πιθανού αντιπάλου πόλου. Κερασάκι στην τούρτα-και εξόχως σημαντικό: ενεργειακή αυτάρκεια βάζοντας στο χέρι τους υδρογονάνθρακες της Μεσογείου λόγω χρέους.  ΜΟΝΟΝ εάν κατέρρεε το ΕΥΡΩ νωρίς, θα βρίσκονταν προ στρατηγικής ήττας η Γερμανία. Με την αποχώρηση χωρών. Διότι τότε και δεν θα αναχρηματοδοτούσε εύκολα το χρέος των συνιστώντων κρατιδίων της και των τραπεζών τους, και θα δημιουργούνταν εκ των πραγμάτων ο αντίπαλος πόλος, και οι εξαγωγές θα έπεφταν απότομα με διάφορα επακόλουθα, και  θα αναγκαζόταν να εξαρτάται ενεργειακά από την καλή σχέση με τον έτερο ευρωπαϊκό πόλο ισχύος, δηλαδή θα είχε χάσει το παιχνίδι. Διότι-να μην παραβλέπετε-η Γερμανία είναι εξαιρετικά ευάλωτη ενεργειακά ( έχει μόνο λιγνίτη και άνθρακα, καθόλου πετρέλαιο και φυσικό αέριο), περίκλειστη ουσιαστικά (απουσία ουσιαστικά Α.Ο.Ζ.) και αναγκαστικά εισάγει το 100% της ενέργειας που εντατικότατα καταναλώνει.

Συνεπώς, με δεδομένο ότι υπάρχουν τεράστια ενεργειακά αποθέματα στην ελληνική Α.Ο.Ζ., στην Κυπριακή, και στην Βόρεια Θάλασσα (Ην. Βασίλειο, Ολλανδία και Νορβηγία), η όποια στρατηγική της Γερμανίας εξανεμίζεται από την ενεργειακή της δουλεία. Εκτός και  βάλει στο χέρι δια του χρέους τα αποθέματα  Ελλάδος και Κύπρου! Οπότε, λύθηκε το κύριο πρόβλημα. Και καθίσταται εφικτή η συνολική στρατηγική.

Που οδηγείται λοιπόν η όλη κατάσταση;   

Ξεκινάμε με τα βασικά.

Οι μεν Η.Π.Α. κατά πως το συνηθίζουν τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, έβαλαν ένα εξαιρετικό από άποψη εκτέλεσης αυτογκόλ. Ο μεν δούρειος ίππος δεν δούλεψε (θέλει και πολύ μυαλό για να δουλέψει κάτι τέτοιο, δεν ήταν τυχαία ο Οδυσσεάς αυτός που το μηχανεύτηκε αρχικά!), ο δε αντικειμενικός σκοπός όχι μόνο δεν επετεύχθη αλλά μετατράπηκε σε παγίδα. Εφεξής έχουν μόνο δυόμιση διεξόδους. Η πρώτη, να επιτευχθεί πλήρης γεωπολιτική χειραγώγηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων Ελλάδος-Κύπρου (θυμάται κανείς το δόγμα ενιαίου αμυντικού χώρου του Αρσένη που είχε λοιδορηθεί;), ερήμην της Γερμανίας. Η δεύτερη, η πλήρης αναδιάταξη του ΝΑΤΟ, με παράλληλη επανασχεδίαση πολιτικής στην Μεσόγειο. Απαιτεί χρόνο και χρήμα, και λόγω ανικανότητας των στρατηγιστών τους, έχουν λιγοστέψει κατά πολύ και τα δυο. Επιπλέον αυτή η διέξοδος προϋποθέτει (εκ των ούκ άνευ) τελείως διαφορετική συνύπαρξη με την Ρωσία (αλλαγή νοοτροπίας στο υπουργείο εξωτερικών κυρίως, με τις τερατώδεις βλακείες που έχει κάνει τελευταία). Τα γεγονότα της Συρίας και της Λιβύης είναι εξαιρετικά εύγλωττα. Η μισή είναι τεχνικό-πολιτική, και βασίζεται στο ποιος είναι καλύτερος στον εκβιασμό. Το κόλπο είναι να αναγκαστεί η Γερμανία να ανεχτεί πληθωρισμό στην ευρωζώνη, μέσω της κοπής  νομίσματος και της πολιτικής επιτοκίων.  Γιατί;  Διότι με την πολιτική που ακολουθεί η Γερμανία επιδιώκει να χρησιμοποιήσει έμμεσα την οικονομική πίεση της Κίνας κατά των Η.Π.Α. (τα ποσοτικά δεδομένα είναι πασίγνωστα), και να δημιουργήσει μια ζώνη ευσχήμου μεν, ουσιαστικού δε, οικονομικού αποκλεισμού των Η.Π.Α. με βάση την πιστωτική δύναμη των παικτών.[9] Βέβαια είναι παιχνίδι υψηλού ρίσκου, διότι εσωτερικά η Γερμανία δεν πατάει καλά. Αλλά το κέρδος σε περίπτωση επιτυχίας είναι η ανάδειξη της σε παγκόσμια δύναμη, που τώρα δεν είναι. Είπαμε, δυο παγκοσμίους πολέμους έκανε για να το πετύχει, και συνεχίζει… Εφόσον επιτευχθεί αυτή η πληθωριστική συμπεριφορά του νομίσματος, θα είναι πλέον ανίκανη η Γερμανία να χρησιμοποιήσει το ΕΥΡΩ ως όπλο γεωπολιτικής επικυριαρχίας εντός και εκτός Ευρώπης.

Η Γερμανία τώρα, δεν έχει κανένα λόγω να αφήσει το ΕΥΡΩ ανεξέλεγκτο στα χέρια της Ε.Κ.Τ. Όσον την αφορά η οποιαδήποτε διευθέτηση θα πρέπει ανυπερθέτως να κατοχυρώνει το βετο της στις μάκρο-οικονομικές αποφάσεις, δηλαδή να μην υπάρχει ουσιαστική Ε.Κ.Τ. Ξεκάθαρα πράγματα. Επίσης κάποια στιγμή θα πρέπει να αποφασίσει, εφόσον επιθυμεί την ανάδειξη της σε παγκόσμια δύναμη, την αρκετά στενή σχέση με την Ρωσία, προκειμένου να μπορεί διεθνώς να επηρεάζει τον ρου των εξελίξεων. Μπορεί αυτό να ακούγεται εφιαλτικό σε Βρετανούς και Γάλλους, πλην όμως αμφότεροι επέδειξαν αφόρητο ερασιτεχνισμό στον χειρισμό των πραγμάτων στην Μεσογειακή Αφρική, και συνεπώς ένδεια στρατηγικής αντίληψης. Δεν πας πουθενά με τέτοια μυαλά! Οι δε Γάλλοι μάλιστα, έχουν ουσιαστικά απωλέσει την πρωτοβουλία πολιτικής και συνεπώς αποτελεσματικότητας στην Ε.Ε., συρόμενοι εκόντες άκοντες από τους Γερμανούς. Η Γερμανία εν κατακλείδι έχει υπέρ της τον χρόνο, γι’ αυτό και διαρκώς «πετάει μπάλα στην κερκίδα» στα σημαντικά, αφήνοντας τον ανταγωνισμό να εξαντληθεί, όσο η ίδια κερδίζει συνεχώς λεφτά και ισχύ από την πορεία της κρίσεως στην Ευρώπη και στις Η.Π.Α. Τι μπορεί να την τσακίσει; Ένας νομισματικός πόλεμος, που θα κατέληγε σε κατάργηση του ΕΥΡΩ. Μόνο που ένας τέτοιος πόλεμος θέλει γερές τσέπες, που μόνο οι Κινέζοι, και μερικώς οι Ινδοί και Ρώσοι διαθέτουν. Όμως αυτό θα παρέδιδε κανονικά την παγκόσμια επικυριαρχία στους Κινέζους, και έναν τέτοιο εφιάλτη οι Η.Π.Α. δεν θέλουν να τον σκέφτονται καν.

Ελλάδα

Είναι προφανές ότι όλα όσα γραφτήκαν μέχρι εδώ μας αφορούν άμεσα καθώς λόγω ίππου και υδρογονανθράκων, είμαστε στο επίκεντρο της διαμάχης. Όμως, όπως θα έγινε αντιληπτό, δεν μας λογαριάζουν ως σοβαρούς δρώντες. Οι λόγοι είναι πλέον προφανείς ακόμη και στα κομματικά μαντρόσκυλα. Φοβική και ποικιλοτρόπως ελεγχόμενη και εκβιαζόμενη πολιτική ηγεσία, ανυπαρξία εγχωρίας ελίτ, ανυπαρξία σχεδίου, εξαιρετικά εύθραυστη κρατική δομή.[10] Είμαστε ένα αρνητικό συστημικό  φαινόμενο από κατασκευής, σε ένα υπέρ-σύστημα (Ευρώπη) που διέρχεται θεμελιακή μεταβολή. Επιπλέον το παγκόσμιο σύστημα θα περάσει σε νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας. Η δε ευρύτερη γειτονιά μας (ο περίγυρος της Μεσογείου αλλά και τα βαλκανικά μας σύνορα) θα μπουν σε νέα κατάσταση ισχύος. Τέλος, και δυστυχώς για εμάς, οι εγχώριες ελίτ (όρα σημείωση τέλους 10) λόγω ιδιοσυστασίας των συστηματικά καταστρέφουν οποιαδήποτε συμμαχία σε διεθνές επίπεδο δεν εξυπηρετεί άμεσα τα συμφέροντα τους (ιδίως αφού μεγάλο μέρος αυτών είναι εκβιάσιμο έξωθεν).

Γι’ αυτούς τους λόγους, οι ελίτ αυτές δεν αποτελούν σοβαρούς συνομιλητές ούτε καν σε ένδο-ευρωπαϊκό επίπεδο, πόσο μάλλον σε διεθνές. Το πόσο δε αποτελούν «εύκολη λεία» φαίνεται από την πορεία των διαπραγματεύσεων που έχουν γίνει τα τελευταία πέντε χρόνια σε όλα τα επίπεδα. Ακόμη και τα ζωτικά συμφέροντα της χώρας έχουν υποστεί σειρά στρατηγικών ηττών. Είναι θέμα χρόνου πότε θα χαθούν και οι υδρογονάνθρακες. Δυστυχώς για άλλη μια φορά οι αλλαγές που θα γίνουν διεθνώς και θα μας αφορούν άμεσα, ελέω των ελίτ που διαθέτουμε, θα γίνουν ερήμην μας. Θα εξαρτώμεθα, και πάλι, από τις επιδιώξεις τρίτων (θυμηθείτε τα γεγονότα της πρώην Γιουγκοσλαϋίας και τι ευκαιρίες χάσαμε ελέω εσωτερικής αμέτρητης βλακείας).[11]  

Και μία τελευταία παρατήρηση. Εάν, από θαύμα πλέον, δεν χάσουμε τους υδρογονάνθρακες (διότι το να πάρεις το 30% ΔΕΝ είναι νίκη, αλλά ΗΤΤΑ), θα έχει η χώρα και ο λαός της την ευκαιρία να ξαναχτίσει ένα καλό μέλλον. Ειδάλλως, κάποιοι ελάχιστοι εντοπίως θα πλουτίσουν για 10 γενεές, και όλοι οι υπόλοιποι θα βράσουμε για τα καλά.  Όχι ότι οι πρώτοι θα νοιαστούν και πολύ…   

---

[1] Ένας χρηστικότατος ορισμός της ισχύος είναι ο ακόλουθος: Ισχύς είναι η ικανότητα ενός δρώντος να διαμορφώνει το περιβάλλον του ή την συμπεριφορά έναντι του άλλων δρώντων, μέσω της χρήσεως συγκεκριμένων ιδιοτήτων (καλούμενες διαστάσεις ισχύος), ήτοι: τεχνολογία, πολιτισμό, πιστωτική και  οικονομική ικανότητα, στρατιωτική ικανότητα, γεωμορφολογική θέση, πληθυσμιακή ικανότητα (ποιοτικά και ποσοτικά),  διπλωματική ικανότητα. Η ισχύς είναι τοιουτοτρόπως τόσο συσχετιστική (Α έναντι Β) όσο και απόλυτη (υπάρχει ακόμη και όταν ο Β δεν την αντιλαμβάνεται). Μία πλήρης ανάλυση του ορισμού παρέλκει του σκοπού του άρθρου, και συνεπώς δεν θα γίνει περαιτέρω διευκρίνιση.

[2] Το «κίνημα των αδεσμεύτων» ουδέποτε υπήρξε σοβαρή επιλογή στην προηγούμενη συστημική οργάνωση.

[3] Στην θεωρία διεθνών σχέσεων, η έρευνα πάνω στους συνασπισμούς κρατών  έχει παράδοση 50 ετών, και αποτέλεσε το πεδίο ερεύνης τόσο  της Ρεαλιστικής σχολής, όσο και της Ουτοπιστικής σχολής. Έχουν αναλυθεί τα τέσσερα τελευταία  παγκόσμια συστήματα  και εκατοντάδες πόλεμοι από πολλούς επιστήμονες

[4] Επειδή μπορεί κάποιος να αντιτείνει  ότι το ΝΑΤΟ επενέβη τελικά στην Λιβύη, να θυμίσω ότι τα γεγονότα ΔΕΝ ξεκίνησαν στην Λιβύη, περιέλαβαν την Αίγυπτο, και στην Συρία το όλο σχέδιο πάτωσε. Δηλαδή το ΝΑΤΟ εσύρθη στο όλο θέμα, από την παντελώς ηλίθια πρωτοβουλία των δυο αναφερομένων χωρών. 

[5] Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι και το 1929, η φούσκα του χρηματιστηρίου που οδήγησε τελικά στην ουσιαστική χρεοκοπία των Η.Π.Α., εκδηλώθηκε αρχικά με σπέκουλα στην τιμή των μετοχών, και μετά έγινε σπέκουλα στην τιμή των ακινήτων, που τελικά «δίπλωσε» στην τιμή των μετοχών, τις οποίες αγόραζαν με «αέρα» (margin buying). Μια από  τα ίδια και τώρα!

[6] Μια σημαντική παράμετρος πρέπει να γίνει κατανοητή. Τα ομόσπονδα κράτη (Η.Π.Α., Γερμανία, Ισπανία, Μεξικό κλπ) έχουν την εξής δυνητικά εκρηκτική για την παγκόσμια οικονομία ιδιαιτερότητα: κρύβουν χρέος μεταθέτοντας αρμοδιότητες και βάρη στις τοπικές κυβερνήσεις, οπότε αυτά τα τοπικά χρέη ΔΕΝ εμφανίζονται στον ομοσπονδιακό ισολογισμό. Οι Η.Π.Α. για παράδειγμα, εάν προσμετρηθεί το πολιτειακό χρέος (το οποίο τελικά θα πλήξει το διεθνές πιστωτικό σύστημα άμεσα ή έμμεσα) προσθέτουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια στο χρέος τους. Παρομοίως η Γερμανία, εάν προστεθούν τα χρέη των κρατιδίων και τα χρέη των τραπεζών των κρατιδίων, θα έπρεπε εδώ και τέσσερα χρόνια να υπόκειται στην ίδια ακριβώς συνταγή που υπόκειται η Ελλάδα.

[7] Να σημειωθεί ότι κατά τον γράφοντα δεν τίθεται θέμα ηθικής σε αυτά τα ζητήματα. Είναι απόλυτα θεμιτό ένα σοβαρό κράτος να υπερασπίζεται τα συμφέροντα του, και δη τα στρατηγικά, με όποιο μέσο και μέθοδο κρίνει πρόσφορο, συμπεριλαμβανομένου του πολέμου. Απλά στην τελευταία επιλογή (πόλεμος έσχατη επιλογή) επειδή είναι εύκολο να τον αρχίσεις αλλά δεν ξέρεις πως και πότε θα τελειώσει, χρειάζεται περίσκεψη και φειδώ. Υπάρχουν διάφορες διαβαθμίσεις βίας πριν τον πόλεμο. 

[8] Με το τέλος του ψυχρού πολέμου οι Η.Π.Α. ήθελαν την εσωτερική διάλυση της Ρωσίας, την οποία και επέτυχαν με την διακυβέρνηση Γιέλτσιν και την αποστολή της οικονομικής σχολής του Σικάγο και του Χάρβαρντ η οποία διέλυσε την ρωσική οικονομία. Η μετάβαση στην εποχή Πούτιν άλλαξε ριζικά τα δεδομένα, και οι Η.Π.Α. προσπάθησαν να περικυκλώσουν την νέα Ρωσία που αναδυόταν. Όμως η διαχείριση των νέο-συντηρητικών στις Η.Π.Α. διέλυσε τα αποθέματα πραγματικής ισχύος των Η.Π.Α. με μια σειρά άσκοπων πολέμων και υπέρ-εξοπλισμών, με αποτέλεσμα την στιγμή της πιστωτικής κρίσης η χώρα να βρεθεί στο κενό. Ουσιαστικά απέφυγαν την τυπική χρεοκοπία μέσω βεβιασμένων κινήσεων του Πόουλσον στην FED, αλλά το πρόβλημα ήταν ακόμη πιο έντονο εφεξής. Η εξέλιξη των πραγμάτων στην Ε.Ε. σήμερα κάνει επιτακτική για τις Η.Π.Α. την ανάγκη εξεύρεσης αμοιβαία αποδεκτού τρόπου συνύπαρξης (δηλαδή στρατηγικά) με την Ρωσία. 

[9] Πιστωτική, όχι οικονομική. Εμπόριο μπορεί να υπάρχει. Η Ελλάδα διεξάγει εμπορικές συναλλαγές. Αλλά πιστωτικώς είναι ανύπαρκτη σε σημείο που οι ξένοι δεν δέχονται εγγυητικές επιστολές ελληνικών τραπεζών. Δηλαδή ΔΕΝ διαμορφώνεις παγκόσμια ισορροπία μόνο με οικονομική δραστηριότητα. Είναι η πιστωτική ικανότητα (τα ρευστά διαθέσιμα και η ισχύς του νομίσματος) που διαμορφώνει διεθνή ισορροπία.

[10] Η ελίτ μιας χώρας με ορθολογική δομή διαιρείται σε τρία μέρη: εκ θέσεως (διάφοροι αξιωματούχοι), εξ ικανότητος (επιτυχημένοι σε διάφορα επαγγέλματα με ευρεία εσωτερική και διεθνή αναγνώριση), και εκ συγκυρίας (π.χ. πόλεμοι και βίαιη ανακατανομή ρόλων και θέσεων). Στην χώρα μας δυστυχώς οι πρώτοι και οι τρίτοι μόνο υπάρχουν εδώ και πολλές δεκαετίες, διότι οι εκάστοτε πολιτικοί με τα φοβερά σύνδρομα ανασφάλειας που έχουν, επιδίωξαν να φτιάξουν εκ του μηδενός οικονομικές ελίτ που θα μπορούσαν να ελέγξουν (και αντιστρόφως βέβαια).  Το αποτέλεσμα ήταν η μεσαία και πιο δυναμική και χρήσιμη κατηγορία να έχει σχεδόν εκμηδενιστεί, ενώ κατ’ ουσίαν είχαμε μια «συμμορία-μαφία» κρατικοδίαιτων ελίτ να λυμαίνονται την χώρα (με τον νόμο της ομερτά και την υποχρεωτική αλληλοκάλυψη  πηγάζουσα από την γνώση των αμαρτιών καθενός), και η οποία ελλείψει φυσικών ικανοτήτων, ψάχνει πάντα τον εξωτερικό επικυρίαρχο για να καταφέρει εσωτερικά μέσω αυτού την διαιώνιση της.

[11] Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι η προσφορά Μιλόσεβιτς θα είχε λύσει πριν καν υπάρξει τόσο το πρόβλημα των Σκοπίων, όσο και της κατανομής ισχύος στα υπό διαμόρφωση τότε Βαλκάνια. Οι φοβικές ή πουλημένες πολιτικές προσωπικότητες τα τίναξαν όλα στον αέρα.